پديده خانواده مخملباف

هفته نامه سينما
گزارش از ونيز ۲۰۰۰
نويسنده: كريمی
 
در مصاحبه‏ های مطبوعاتی و تلويزيونی در كنار هر سئوالي از "سميرا مخملباف" و "مرضيه مشكيني" سئوالي هم درباره خانه فيلم مخملباف پرسيده مي‏شود. سميرا توضيح مي‏دهد كه چطور خانه آن‏ها همزمان يك خانه، يك مدرسه و يك كارگاه توليد فيلم است. مرضيه مشكيني مي‏گويد:" در جهان معاصر هر روزه خانواده‏هايي در حال فرو پاشيدن هستند. پيشرفت‏هاي اقتصادي فردي، بچه‏ها و زن‏هايي را كه به سبب اقتصادي در پيوستگي خانواده بوده‏اند به دليل بي‏نيازي‏هاي مالي به جدايي مي‏كشاند. تنوع روابط و شكست فرهنگ‏هاي سنتي، باعث از بين رفتن نهاد خانواده شده است. احتمالاً در آينده ديگر خانواده‏هاي سنتي نمي‏توانند خود را در برابر معيارهاي مدافع فرديت به راحتي حفظ كنند. در جهان آينده رفاه بشري گسترده‏تر خواهد شد و بسياري از خانواده‏هايي كه سنت‏ها و فقر اقتصادي آنها را به هم متصل نگهداشته فرو خواهند پاشيد. اين اتفاق اكنون در كشورهاي توسعه يافته مشاهده مي‏شود. در غرب در خيلي از موارد آدم‏ها حتي وقتي عاشقند جدا جدا زندگي مي‏كنند و زير يك سقف زندگي نمي‏كنند. در چنين دنيايي آدم‏ها در پي كشف يك علت جديد براي بقاي خانواده خواهند بود. در دنياي توسعه يافته بعدي، زن‏ها به دليل فقر اقتصادي به شوهر خود وابسته نيستند و سازمان‏هاي اجتماعي از حقوق بچه‏هايي كه مورد ظلم يا بي‏اعتنايي بزرگان خود هستند دفاع مي‏كنند و خيلي از بچه‏ها در سنين نوجواني از خانواده‏هاي خود جدا خواهند شد. همان طور كه در كشورهاي غربي، امروزه نوجوانان با اين مشكل روبرو هستند. بعد با دوره‏اي روبرو مي‏شويم كه تنهايي فراگير مي‏شود و نياز به زندگي كردن با آدم‏هاي ديگر زير يك سقف پيش مي‏آيد و نياز به خانواده خودش را دوباره عرضه مي‏كند اما اين خانواده با دلايل سنتي و اقتصادي قبل، ديگر امكان ادامه نخواهند يافت، مگر آن كه دليل نويي پيدا كنند. شايد خانواده‏هاي دوران بعدي بايد از يك فرهنگ مشترك جديد يا يك تلاش مشترك انساني دوباره ايجاد شوند. ما پيشاپيش در خانه خود به يك تجربه جديد دست زديم و با يك فعاليت فرهنگي- هنري مثل فيلمسازي يك نوع خانواده جديد را ايجاد كرديم".
سميرا مي‏گويد:" در خانواده‏ها هميشه اختلاف بين نسل‏ها وجود دارد. بين پدران و مادران با بچه‏ها فاصله نسلي وجود دارد و مثلاً سر سفره غذا صحبت مشتركي بين آنها به وجود نمي‏آيد يا كمتر پيش مي‏آيد. اما به سبب فعاليت سينمايي مشترك حتي بين پدر خانواده ما كه محسن مي‏باشد با حنا كه كوچكترين بچه خانواده است، هميشه بر سر سينما حرف‏هاي مشترك وجود دارد. خانه ما يك مدرسه، يك كارگاه توليد فيلم و در عين حال يك خانه است. شايد در آينده براي آن كه خانه‏ها هنوز جذاب باشند بايستي چيزي بيشتر از يك خانه باشند و به غير از روابط عاطفي و نيازهاي اقتصادي و عادات سنتي به يك فرهنگ مشترك هم نياز باشد."